Сүүдрээ далдлан хурдлах Сүмбэн зээрд

Төв аймгийн Баян сумын уугуул “Агт эрдэнэ” галын ахлагч, “Баатарууд Тэнгэр” ХХК-ийн захирал, Төрийнхөө наадамд дөрвөн  үеэрээ морь айрагдуулж түүхэнд мөнхөрсөн Падынхны удам Хэнгэрэгийн Цогтсайханы Сүмбэн зээрд азарга АХ-ын 89-н жил,  Их Монгол улс байгуулагдсаны 804 жилийн ойн улсын их баяр наадмын хурдан азарганы уралдаанд магнайдаа тоосгүй түрүүлэн ирж, төрийн тэргүүнийхээ тааллыг соёрхлоо.
Сугарын зэгэл, Гэрэлтийн хул  зэрэг нэгэн үед  уралдаан болгондоо дархан айрагддаг байсан хурдан хүлгүүдтэй ана мана уралдаж, олны анхааралд өртсөн  Төв аймгийн Сэргэлэн сумын Гансүхийн жижигхэн халзан азарга эдүгээ төрийнхөө их баяр наадамд торгон жолоогоо өргүүлээд буй  Сүмбэн зээрд азарганы эцэг юм. Сүмбэн зээрдийг соёолон байхад  нь Сэргэлэн сумын Монхорын Баяр гэдэг залуу худалдан аваад “Агт-Эрдэнэ” галын уяан дээр уях болж. Тухайн үед тэдний галаас Сувдан зээрдээс эхлээд сайн үрээнүүд цөөнгүй гарч ирж байсан болохоор уралдаж сураагүй зээрд үрээ дарагдаад байсан нь мэдээж. Гэхдээ сайн хүлэг эзнээ хайдаг гэдэг шиг  сумынхаа наадамд ч айрагдаж үзээгүй битүү  соёолон үрээг одоогийн эзэн нь гурван сая төгрөгөөр худалдаж авснаар Сүмбэн зээрдийн амжилтын цуваа эхэлсэн түүхтэй.
Төв аймгийн Сэргэлэн сумын Шил хайрханы тахилгын уралдаанд шавилхан биетэй битүү  үрээ түрүүлэн ирсэн нь хоёр өдрийн өмнө шинэ эзэндээ очсон Сүмбэн зээрд  байлаа. Энэ уралдааны дараахан Баян сумын тахилгын наадамд Сүмбэн зээрд дахин түрүүлж дахан дор эр, даарин дор хүлэг гэдгийг харуулсан юм.  2009 оны хавар “Агт-Эрдэнэ” галаас Баасанбазарын  Сувдан зээрд  “Сэлэнгэ-2009”–т түрүүлж, Сүмбэн зээрд Багануурын уралдаанд аман хүзүүдсэн байдаг. Тэр жилийнхээ буюу АХ-ын 88 жилийн ойн улсын баяр наадмаар Сүмбэн зээрдийн уяа дутаж, 40 гаргаж давхисан бөгөөд  давхар уяагаар “Очирваанийн хурд-2009” баруун бүсийн даншиг наадамд тавилангийн үзүүр дээр аз дутан  зургаалж,  ямартаа ч хурдан ажнай гэдгээ харуулан, эзнийхээ сэтгэлд дараа жилийн наадмыг хүлээлгэсэн адуу. Сүмбэн зээрд  наадмын өмнөх сунгаануудад сая улсын наадмаар дөрөвт хурдалсан Д.Мөнхцогийн Цоглог зээрд, Баасанбазарын Тогоруу саарал хоёрын ар дээр  Сувдан зээрд, Их хурд-5 уралдаанд аман хүзүүлсэн Отгонбаатарын хар  гэсэн энэ цагийн хурдан азаргануудтай өгөө аваатайгаар гурав дөрвөөр давхиж байгаад төрийнхөө наадамд цоорон гарч шигшмэл хурдан хүлэг шалгаруулдаг “Их хурд” уралдаанд гуравт хурдалж амжилтаа бататгасан юм.  “Сүмбэн зээрд өнгөрсөн өвөл уралдсан ч  сайн хөдөлж өгөхгүй, бяр муутай байсан  болохоор  бяр суулгаж байгаад хүнд ч биш, хөнгөхөн ч биш дундын уяагаар уяж шувтарууллаа” хэмээн “Агт эрдэнэ” галын уяач Д.Оюунбилэг ярьж байлаа. Төрийн наадмын түрүү, Их хурд-V уралдаанд гурваар хурдалсан энэ цагийн эгэлгүй хурдан ажнай Х.Цогтсайханы Сүмбэн зээрд азарга одоогоор “амралтаа” авсан бөгөөд нас залуу эрэмгий хүлэг олон наадамд сүүдрээ далдлан хурдлах биз ээ.

"Тод магнай" сэтгүүл дугаар №6