Аймгийн Алдар уяач Н.Батжаргал: Улс, бүсийн уралдаанаас хоёр айраг хүртлээ

АХ-95 жилийн ой, Үндэсний их баяр наадмын хурдан хязаалангийн уралдаанд шарга үрээгээ айргийн гуравт хурдлуулсан Дундговь аймгийн Хулд сумын уугуул, аймгийн Алдар уяач Н.Батжаргалын баярын сэтгэгдлийг уншигч танаа хүргэж байна.
-Төрийнхөө наадмаас хишиг хүртсэн танд баяр хүргэе. Баяр наадмынхаа сэтгэгдлээс хуваалцахгүй юу?
-Баярлалаа. Бэлгэтэй сайхан жил байна. Өнгөрсөн жил шарга үрээтэйгээ ирээд уралдуулж чадалгүй буцсан. Шүдлэн насанд уралдахаар бүртгүүлсэн үрээнүүдийн ихэнхийг нь хасчихсан шүү дээ. Тэрэн дунд шарга үрээ маань багтчихсан байсан. Харин өнөө жил төрийнхөө наадамд тоосоо өргөж, өнгөнд уралдаад гурваллаа. Сэтгэл их өндөр байна.
-Анх удаа улсад морь айрагдуулж байгаа бололтой?
-Тиймээ. Ах нь төрийн наадмаас анхны айргаа хүртэж байна. Өмнө нь хоёр гурван ч удаа зургаад оруулж байсан. Дундговийн 70 жилийн ойд хонгор халзан шүдлэнгээ зургаалуулсан.Тод манлай уяач Онон, Өнөрбаян хоёрын үрээнд дайруулаад зургаалж байлаа.Түүний дараа хоёр жилийн өмнө болсон Дундговийн даншигт хүрэн шүдлэн маань дөрөв дээр явсаар байгаад үзүүр дээрээ бас дайруулаад зургаалж байсан. Ер нь айргийн архнаар нэлээд хэдэн удаа наадсан шүү. Харин өнөө жил анх удаа улсынхаа наадамд оролцоод айраг хүртсэндээ баяртай байна.
-Өнгөрсөн жил хасагдсан учраас жаахан эргэлзээтэй байв уу?
-Тэгсээн. Уг нь цэвэр Монгол адуу. Сэрвээний өндөр заасан хэмжээг давахгүй. Үүлдэрлэг байдлаараа ч тэр хэн ч харсан монгол адуу. Гэтэл өнгөрсөн жил хасагдчихсан.Тиймээс өнөө жил  гараа руу очтол жаахан түгшүүртэй л байлаа.
-Сунгаагаа нутагтаа хийсэн үү?
-Тэгсээн. Манай Хулдад энэ жил цаг сайхан байлаа.
-Хурдан шаргын эзэн хэд дэх үеийн уяач вэ? Дундговь нутаг хурдтай шүү дээ?
-Манай аав морь уядаг хөдөөний жирийн нэг малчин. Миний хувьд 2006 оноос эхлэн хурдан морь сонирхож, 2008 оноос уяж байна. 2012 онд сумын, 2013 онд аймгийн Алдарт уяач цол хүртсэн. Аймгийн Алдарт уяач цол авахдаа аймаг, аймгийн чанартай уралдаанаас хоёр түрүү, 17 айраг хүртсэн байсан.
-Төрийн наадамд морь айрагдуулсан баярт мэдээгээ хамгийн түрүүнд хэнтэй хуваалцсан бэ?
-Хамгийн түрүүнд эхнэртээ л дуулгасан байх даа. Санахгүй байна шүү. Хүн чинь их баярлахаараа бас мартаж санадаг юм байна. Ямар ч байсан дараа нь багшдаа дуулгасан. Миний морины багш бол аймгийн Алдарт уяач Л.Бирозана. Манай Хулдад олон сайхан хурд цуглуулж өгсөн буянтай хүн дээ. Тиймээс багшдаа баярласан сэтгэлээ илэрхийлж, морь айрагдсанаа дуулгасан.
-Шарга үрээг Бирозана гуай зааж өгсөн юм уу?
-Бид хоёр хамтдаа явж авсан юмаа. Хурд нь тодорчихсон адуу байсан болохоор шинжих сонжих зүйл байгаагүй л дээ.
-Говийн бүсэд халиун соёолон айрагдуулсан. Тэр хаанахын адуу вэ?
-Миний шарга үрээтэй эцэг нэгтэй. Шаргаасаа өмнө тэр айлыг хурдан адуутай гээд хоёр даага авч нэгийг нь нэлээд олон айрагдуулсан. Халиун соёолон бол тэгэхэд авсан адуу. Би нэг айлын адуугаар улс, бүсийн наадмаас айраг хүртэж байгаа нь энэ. Энэ дашрамд надад хурдан буянаа харамгүй хайрласан Нармандахдаа баярласнаа илэрхийлмээр байна.
-Халиун соёолон улсын наадамд мордсон юм уу?
-Үгүй ээ, сумандаа уралдуулаад говийн бүс рүү очсон.
-Уяачийн эрдэмд шамдсанаас  хойшхи хамгийн сайхан наадмын дурсамжаасаа хуваалцаач?
-Дорноговь аймгийн Дэлгэрэх сумын харьяат, МУ-ын Манлай уяач Гүнширийн Дамба агсны адуунаас халзан азарга авч, сумынхаа наадамд хол түрүүлгэсэн нь хамгийн сайхан наадам даа. Яагаад гэхээр уяа нь эвлэрэхгүй байсан азаргыг авч, өөрөө засаад сумандаа түрүүлгэн анхны түрүүгээ авч байлаа. Бас өөрийнхөө унаган адууг аймгийн бүсийн уралдаанд аман хүзүүдэхэд нь өөрийн эрхгүй огшиж байсан. Нэг үрээтэй хоёул нэлээд хол тасарч ирээд миний үрээ аман хүзүүдэж байсан юм.
-Ийм бахдалт наадмууд олон байх болтугай. Амжилт хүсье.
-За баярлалаа.
А.Энхжил