Аймгийн Алдарт уяач Ц.Мөнххуяг: Гурван жил дарааллан төрийн наадамд унаган адуугаа айрагдууллаа

Шинэ долоо хоногийн мэндийг дэвшүүлье. АХ-ын 98 жилийн ойн баяр наадмын сурвалжлагын ээлжит цувралаа хүргэж байна. Энэ удаа их насны морьдын уралдаанд Тод янзага морио аман хүзүүнд хурдлуулсан Завхан аймгийн Завханмандал сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Цэрэндоржийн Мөнххуягийн сэтгэгдлийг хүргэе.  

-Тод янзага төрийнхөө наадамд дахин аман хүзүүнд хурдаллаа. Баяр хүргэе.

-Баярлалаа. Нийт наадамчин түмэндээ баяр наадмын мэнд дэвшүүлье.

-Завханы уяачдын морьд залгаатай ордог жишиг тогтлоо шүү.

-Тийм ээ. Тэгж л таараад байна. Өнгөрсөн жил улсын наадамд Тод манлайн хонгор халзан түрүүлж, миний цавьдар аман хүзүүдсэн. Давхар уяагаар Эрдэнэтийн бүсэд очиж уралдаад мөн хонгор халзан түрүүлж, Тод янзага маань аман хүзүүдсэн. Өнөө жил Тод манлайн бор морь түрүүлж, Янзага маань аман хүзүүдлээ.

-Гурван удаа... гэж бодогдох юм уу?

-Үгүй дээ. Олон аавын хүү уралдаж байгаа наадам шүү дээ. Цавьдар морь маань шүдлэн, хязааландаа  том наадамд эрлийз адуунуудтай цуг гарч ирээд  хойшилчихоод байсан. Соёолонгоосоо эхлээд бие хаа нь задарч эн тэнцүү уралддаг болоод байгаа юм. Гэхдээ арай л хүчрэхгүй байна. Цавьдар морь маань Говьсүмбэр аймгийн Баянтал сумын Гашууны голд тэнцсэн унага. Энэ завшааныг далимдуулаад Говьсүмбэр аймгийнхандаа баяр наадмын мэнд хүргэе.

-“Завханмандал сумаасаа анх удаа төрийн наадамд морь айрагдууллаа” хэмээн баярын сэтгэгдэл хуваалцаж байсныг тань санаж байна.  Ингэхэд Мөнххуяг Алдарт хэдий үеэс том наадмын дэвжээнд уралдсан юм бэ?

-2010 оноос. Хөвсгөл аймагт болсон “Хотгойдын хурд-2” уралдаанд сартай зээрд морио соёолонд нь гуравт давхиулж байсан. Тэр жил Монгол хээр ид хурдан түрүүлж байлаа. Та бүхэн санаж байгаа бол зээрд морь маань Төв аймгийн наадамд бас айрагдсан шүү дээ. Том наадмын дараагийн айраг гэвэл “Дүнжингаравын хурд”-д цавьдар морины эцэг цавьдар азарга аман хүзүүдсэн.Тэгээд өнгөрсөн жилийн амжилтууд бичигдэнэ дээ.

-Голдуу аман хүзүүнд хурдлуулдаг юм байна.

-Улс, бүсийн уралдаанаас нэг түрүү, дөрвөн аман хүзүү хүртээд байгаа юм уу даа. Уржнан улсын наадамд таваар давхисан А.Ууганбаярын цавьдар морь манай унаган адуу. Тэгэхээр гурван жил дарааллан унаган адуугаа улсын наадамд айрагдуулсан байгаа биз.

-Тийм байна. Цавьдар зээрд зүсмийн адуу сайн давхидаг юм байна.

- Эцэг эх ондоо ч цавьдар, зээрд зүсмийн адуунууд илүүтэй  хурдалдаг шүү.

-Д.Баяраа Тод манлай “Манайх хүрэн адууны сэтэртэй болохоор миний хүрэн адуунууд сайн давхидаг” гэж байсан. Танайд бас тийм учир холбогдол байна уу?

-Учир холбогдол гэх зүйлгүй дээ. Манайх цагаан, бор голдуу адуутай байсан. Сүүлийн үед цавьдар адуунууд сайн давхиж байна. Бор адуунууд  ч хурдан байгаа. Том наадамд орсон нь цавьдар, зээрд  болохоор тэгж ойлгогдож байгаа  байх.

-Өнөө жилийн наадам ямар онцлогтой байв. Хэдэн насны морь уясан бэ?

-Нийт нутгаар зуншлага сайтай байсан болохоор уралдаж байгаа морьд тамиртай байна. Миний хувьд зургаан насны морьд уяж эхлээд гурвыг нь улсад мордууллаа.

-Зарим хүмүүс таныг Говьсүмбэрийнх гэх юм. Аль нь зөв юм бэ?

-Манай аав Завхан аймгийн Дөрвөлжин сумын хүн. Нэг үе аавынхаа нутгаар овоглож уралддаг байлаа. Тэгээд өөрийн төрсөн нутаг Завханмандал сумаараа овоглодог болсон. Манай адуу Говьсүмбэр аймагт байдаг. Говьсүмбэрээрээ дуудуулна аа. Аль алиныг нь дуудуулна гэж боддог.

-Унаган хүлгүүдээрээ урамтай наадагч Алдартынхаа дараа дараагийн уралдаануудад нь амжилт хүсье.

-Баярлалаа. Та бүхэнд мөн ажлын амжилт хүсье.

Б.Хастөр